Wybierz kierunek solidarność

Wasze problemy

Związki zawodowe mają istotny wpływ na kształtowanie nowych i obronę istniejących praw pracowniczych.

Organizacjom związkowym przysługuje bowiem prawo do:

• prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień (przewidzianych na podstawie przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika);
• konsultacji regulacji warunków pracy i płacy w gałęziach pracy nieobjętych układami zbiorowymi;
• kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy oraz uczestniczenia w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
• kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie z Państwową Inspekcją Pracy,
• zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy,
• zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników,
• zajmowanie się warunkami życia emerytów i rencistów.

Poza powyższymi uprawnieniami w określonych sytuacjach mogą się pojawić dodatkowe. Chociażby w sytuacji, gdy dochodzi do przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę. Wówczas dotychczasowy i nowy pracodawca mają obowiązek poinformowania na piśmie działających u nich zakładowych organizacji związkowych o przewidywanym terminie tego przejścia, jego przyczynach, o prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach, jakie wiążą się z tym dla pracowników, a także o zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, zwłaszcza warunków pracy i płacy.

Kolejne uprawnienie zakładowej organizacji związkowej wyraża się w jej działalności socjalnej, poprzez ustalanie zasad wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, podziału środków z tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności. Ponadto związki zawodowe mają prawo występowania do sądu pracy z roszczeniem o zwrot funduszowi środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy lub przekazanie należnych środków na fundusz.

Dodatkowo pracodawca ma obowiązek udzielić związkowi, na jego żądanie, niezbędnych informacji do prowadzenia działalności związkowej, w tym informacji dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania. Jest to bezcenne uprawnienie dające pracownikom wgląd w sytuację ekonomiczną pracodawcy i wskazuje na możliwości chociażby podwyżki wynagrodzeń, albo wprowadzenia systemu premiowego Obok powyższych uprawnień, zakładowa organizacja związkowa, w razie uzasadnionego podejrzenia, że w zakładzie pracy występuje zagrożenie zdrowia lub życia pracowników, może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przeprowadzenie odpowiednich badań, a jednocześnie może zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy.